نوحه و مرثیه ترکی
نوحه و مرثیه ترکی
تاریخچه ای مداحی در اسلام و ایران
اولین ردپای روضه خوانی در تاریخ، مربوط به حکومت شیعی آل بویه است که یکی از حاکمان این سلسله به نام معزالدوله در سال ۳۵۳ هجری مراسم رسمی عزاداری خیابانی در بغداد (پایتختش) در ماه محرم برپا ساخت و دستور داد مردم در این ماه سیاه بپوشند.
با سقوط حکومت شیعیان آل بویه در جنوب و مرکز ایران و نیز در عراق، برپایی مراسم عزاداری در ماه محرم ممنوع گردید.
تا این زمان هنوز از مراسم مداحی در ماه محرم خبری نبود.کمی پیش از تاسیس حکومت صفوی، کتابی منتشر شد توسط ملا حسین کاشفی سبزواری (متوفی ۹۱۰هجری)به نام «روضه الشهدا» که حاوی اشعاری محزون در مصیبت شهدای عاشورا بود.
از زمان حکومت صفوی که تشیع به مذهب رسمی کشور تبدیل شد، مراسم عزاداری ماه محرم به طور رسمی برپا و در آن،اشعار همین کتاب به عنوان ذکر مصیبت در مراسم مرثیه خوانی به کار گرفته شد بدین ترتیب، «روضه خوانی» پدید آمد و در پی آن؛
مراسمی همچون تعزیه خوانی، نقالی مذهبی،پرده خوانی، شبیه خوانی و …
برای نخستین بار در حکومت صفوی بوجود آمدند.در دوران حکومت های قاجار و پهلوی،
این مراسم به صورت رسمی و سازمان یافته ادامه یافت و به مرور تقویت گردید.
شعرای ترک زبان :
استاد مرحوم حاج انور اردبیلی ،
مرحوم رحیم منزوی اردبیلی ،
حاج حسین غفاری ،
هادی اردبیلی ،
مرحوم یحیوی اردبیلی ،
مرحوم منعم اردبیلی ،
حاج ولی اله کلامی زنجانی